PG Logo

De Dorpskerk van Blokker

Geschiedenis

Uit de Utrechtse kerkarchieven blijkt dat er in 1513 een parochie Westerblokker bestond, die waarschijnlijk ook over een kerkgebouw beschikte. Tekeningen en etsen uit de 18e eeuw geven een beeld van hoe die St. Michaëlskerk eruit zag.

Tekening van Hendrik Winter (1751)

Tekening naar ets van Jan Schijnvoet uit 1726

Niet toevallig bevindt de kerk zich op een knooppunt van wegen. De Westerblokkerse dorpsweg, die in eerst in 1945 de naam kreeg van Westerblokker, vormde sinds oudsher onderdeel van de Streek- of Postweg als verbinding tussen Hoorn en Enkhuizen. De aantakking van het Onjer- of Unjerpad, sinds ook 1945 Kolenbergstraat genoemd, op de Westerblokkerse dorpsweg, werd en wordt nog steeds beschouwd als het belangrijkste verkeers- en maatschappelijk knooppunt van het dorp. Tot aan de dag van vandaag is dat zo gebleven. Nog steeds vinden hier de meeste sociale en commerciële activiteiten plaats. Het is dan ook niet vreemd, dat hier de eerste dorpskerk werd gesticht

Het schip

De hoofdtoegang met hek van 1883.

Aanzicht noordelijke gevel.

Van deze laat-gotische beukige of zaalkerk werd in 1830 het schip gesloopt en vervangen door het huidige schip. In 1864 werden de twee meest oostelijke traveeën en de kooromsluiting verbreed. De kerk kreeg gietijzeren vensters en in het toegangshek werd ook het voor die tijd moderne gietijzer verwerkt

Van het schip is de noordelijke gevel wit bepleisterd, de uitwendige muren aan de zuidelijke zijde zijn opgetrokken uit schoon metselwerk. De hoofdingang van de kerk bevindt zich in de zuidelijke gevel (dorpszijde), het betreft een eenvoudige dubbele deur. De ingang van de toren wordt niet door de kerkgangers gebruikt.

Interieur

Een aantal elementen in het interieur stammen nog uit de vorige kerk en zijn daarmee in de stijl van de gotiek. De spanten van de kap zijn de gotische spanten afkomstig uit de vorige kerk, zij rusten op gebinten die eveneens zijn hergebruikt. Het doophek, de ambtsdragersbanken, en de gewone banken vertonen diverse neostijlelementen.

Boven de ontmoetingsruimte is tegenwoordig een vergaderkamer. In de toren is op deze hoogte (de tweede geleding) een dichtgezette doorgang zichtbaar. De drempel is op gelijke hoogte met de trekbalken. Ook de enige nog gotische trekbalk bevindt zich op deze hoogte, hierdoor wordt vermoed dat hier vroeger een nonnengalerij in de originele kerk was.

Preekstoel

De achtkantige preekstoel uit 1657 is gemaakt van eikenhout en staat op een zandstenen sokkel. Het klankbord boven de preekstoel is van latere datum.

De kerk wordt verlicht door twee koperkleurige ijzeren kroonluchters  Van origine stonden er kaarsen in de kroonluchters, tegenwoordig worden de kroonluchters elektrisch verlicht. De beide kroonluchters hebben vijf armen met op de uiteindes de armaturen. De armen komen samen in een houten eikelvormig ornament. Van origine waren deze ornamenten van brons; rond 1970 zijn deze gestolen en in 1976 zijn de houten ornamenten geplaatst. Aan de kroonluchters hangen kettingen, met daaraan weer loofmotiefjes.

 

Een aantal der gebinten in het schip.Van voren naar achteren gebinten 4, 5, 6, en 7.

De kap

De beschoten kapconstructie is samengesteld uit zeven spanten volgens het gotische principe, alsmede uit twee halve spanten van de kooromsluiting.
Bij de nieuwbouw van 1830 zijn de oorspronkelijke spanten en binten opnieuw gebruikt. Bij de verbreding in 1864 zijn een aantal spanten vervangen door grenen spanten.

Orgel

Het kerkorgel van de hand van de Alkmaarder orgelbouwer Lodewijk Ypma is in 1871 voor deze kerk gebouwd. De kast is gebouwd in de stijl van de neo-renaissance en mogelijk van de hand van de architect Adrianus Bleijs.

De kerk anno 2013.

Kerktoren en kerkklok

De kerktoren heeft een achtkantige spits en is met leien bedekt. Helemaal bovenaan staat een weerhaan bovenop een vergulde granaatappel die Jezus Christus of de Drieeenheid voorstelt.

De toren is opgebouwd uit drie geledingen. Op de begane grond bevindt zich de deur die vroeger toegang gaf tot de kerk. Waarschijnlijk is deze in 1830 dichtgemetseld. Vroeger was daar ook een arrestantenhok, dat nog tot 1929 in gebruik was.

Het uurwerk bevindt zich op de eerste verdieping. Het zou in 1862 voor 80(!) gulden gekocht zijn. Op de tweede verdieping staat een uit de 16e eeuw daterende klokkenstoel. De kerkklok is in 1537 gegoten. In het randschrift valt te lezen: Salvator hiet ick, den leevendychenroep ick, den doerden overluy ick, Ghoebekl Sael heeft my geghoten. Tijdens de bezetting ontsnapte de klok ternauwernood aan omsmelting ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie.

Het tegen de toren aangebouwde spuithuisje wordt nu gebruikt als keuken.

Kerkhof

Bij de restauratie in 1976 zijn de graven in de kerk geruimd. Vanaf 1836 is het kerkhof naast de kerk in gebruik. Ook tegenwoordig wordt daar nog begraven. Recent is het ook mogelijk geworden om urnen bij te zetten in een columbarium.

Zustergraf

Vooraan, aan de noordwestelijke zijde van de begraafplaats, is een gemeenschappelijke graftombe geplaatst voor een tiental voormalige zusters van het klooster Bethlehem. De nonnen zijn allemaal in een eigen houten kistje opnieuw ten ruste gelegd. De zusters zijn tijdens archeologisch onderzoek gevonden op de plek waar ooit de begraafplaats van het voormalige klooster was. Ze zijn op 2 november 2010 hier herbegraven. Op de deksel is een beeldje van een biddende non geplaatst, dit beeldje is van de hand van Henny Bulsing.

Baarhuisje

In 1925 werd ten oosten van de kerk het baarhuisje naast de kerk gebouwd, hiervoor werd een overeenkomst tussen de burgerlijke gemeente en het bestuur van de kerk gesloten. Volgens de overeenkomst was de kerk de “eigenaresse en onderhoudster”.

Het gebruik van de kerk

Kerkdiensten
Op de tweede en de vierde zondag van de maand is er vanaf 10.00 uur een dienst van de protestantse gemeente te Hoorn, Zwaag en Blokker. Verder zijn er de samenkomsten van de zogenaamde zondagskring, die tegenwoordig meestal op zaterdag gepland zijn (nadere inlichtingen bij mw. Corrie Balk, tel. 0229-262209, e-mail corriebalk@ziggo.nl).

Andere activiteiten
De kerk ook in gebruik voor andere (kerkelijke) activiteiten, zoals vergaderingen, muziek en zang, huwelijks- en uitvaartdiensten.
De kerkzaal, de ontmoetingsruimte en bovenzaal zijn te huur voor activiteiten, zoals uitvoeringen, jubilea, vergaderingen, exposities, burgerlijke huwelijken en niet-kerkelijke uitvaarten.
De kerk is geschikt voor gezelschappen tot 100 personen.

Overige informatie

Informatie over gebruik en verhuur bij de koster: mw. Martine Schoutsen, tel. 0229-850480, per e-mail bereikbaar.
In de kerk zijn aanwezig: keuken, ringleiding, toilet, geluidsinstallatie, het (Ypma) orgel. Er is ruime en vrije parkeergelegenheid.

Nog meer informatie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Dorpskerk_(Blokker)
https://www.oudhoorn.nl/kerken/nh_kerk/