Oud. En Nieuw.
Het oude jaar zit er op, het nieuwe is begonnen. Het was de bedoeling dat het oude met een klap zou eindigen. Eindelijk – na drie verloren finales – zouden we wereldkampioen voetbal worden. De bondscoach geloofde er in ieder geval heilig in. ‘I believe we can come an end.’
De afloop is bekend: erg ver kwam Nederland niet. Van Gaal excelleerde vooral op de persconferenties. De strafschoppen waar zo’n heisa over was gemaakt leken uiteindelijk nergens op. Maar vooral, en eerlijk is eerlijk: het elftal was gewoon niet goed genoeg.
Was Messi dan de winnaar van het WK? Natuurlijk, er ging er maar een met de beker naar huis. Maar ik betwist dat hij nu de beste speler ooit is. Niemand kan zeggen dat hij geen geweldige speler is. Maar om de beste ooit te zijn is meer nodig. En met zijn wangedrag tegen Oranje declasseerde Messi zichzelf. Voorgoed. En da’s jammer.
Genoeg voetbal. Voor de kerk ging 2022 er wel met een klap uit, maar ook dat was geen erg positieve. Twee dagen voor Kerst publiceerden alle media dat bijna 60% van de Nederlandse bevolking zich niet meer rekent tot een kerk of een levensbeschouwelijke groepering.
Vooral onder katholieken gaat de ontkerkelijking in razend tempo. Protestanten doen het iets beter, maar laten we onszelf niet rijk rekenen. Onze eigen kerk verloor vorig jaar 66.000 leden. De islam blijft overigens constant, en andere religies groeiden een heel klein beetje.
Deze cijfers passen in een trend die we al jaren zien. Kerken in Azië, Afrika en Latijns-Amerika zijn booming, maar de kerk in de hele westerse wereld heeft het zwaar. Een makkelijke verklaring is er niet, secularisatie is een zeer gelaagd en complex fenomeen.
Nu kan geen mens de kerk redden, maar toch valt er wel iets te zeggen. Onderzoek wijst immers uit dat jongere generaties de vorm van een kerkdienst niet erg aansprekend vinden. Kort samengevat: ‘Het verkeerde moment. Eenrichtingsverkeer. En het gaat niet over mij.’ Niettemin zet de kerk tamelijk exclusief in op een dienst op zondagmorgen om 10 uur.
Wonderlijk genoeg tonen alle onderzoeken tegelijk aan dat er grote belangstelling is voor zingeving. Ook jongeren zijn bezig met vragen als: wie ben ik, hoe kan ik leven? Hoe doe ik recht aan de aarde, mijn naaste en mijzelf? Allemaal vragen voor de kerk. We hebben alleen geen vormen om ze ter sprake te brengen op een manier die jongere generaties aanspreekt.
Hoe mooi zou het zijn als we in het komende jaar naast oude en traditionele manieren, ook zoeken naar nieuwe vormen. Op een ander moment dan zondagmorgen. In dialoogvorm. En op een manier die gemeenschap sticht, want daar is behoefte aan. Nieuwe vormen, niet om de kerk te redden, maar omdat het evangelie het waard is. I believe we can come an end.
Peter Verhoef
Via email bereikbaar