Schepping en vernietiging
Thema artikel in het kerkblad van december24
De natuur kan ons vertederen, bij een mooie zonsopgang, wanneer we pandaberen zien spelen met hun bamboetwijgen. Maar de wreedheid kan ons ook verbijsteren. Weleens gehoord van de Mantis religiosa, beter bekend als de Europese bidsprinkhaan? Dit best wel grote insect van uitzonderlijke schoonheid is een lust voor het oog, een wonder van de schepping dat je liefde voor de natuur zomaar kan doen opbloeien. Alleen als je kijkt naar hoe de bidsprinkhaan z’n voortplanting heeft geregeld, dan wordt het ineens een heel ander verhaal. Het seksleven van de bidsprinkhaan is namelijk bizar, eigenlijk te zot voor woorden. Vlak na het moment dat de mannetjessprinkhaan de vrouwtjessprinkhaan heeft bevrucht wordt hij namelijk door zijn partner met huid en haar verslonden. Einde verhaal voor het mannetje, morsdood leeft hij – als schrale troost – nog voort in de volgende generatie die veel baat heeft bij zijn eiwitten. Wat ik maar wil zeggen, de natuur is niet alleen scheppend, maar ook vernietigend, wreed en ik-gericht.
De situatie van de mens: een strijd op leven en dood
En verder gaat de evolutie, mensen verschijnen op het toneel als kroon der schepping. We hebben bewustzijn van het goede, het ware en het schone en tegelijkertijd maken we volop deel uit van de natuur met z’n scheppende en vernietigende krachten. Op de één of andere manier moet daar een liefdevolle en verbindende energie gaan stromen, in verbinding met onszelf, in verbinding met de ander, in verbinding met God, zodat de scheppende krachten het gaan winnen van de vernietigende krachten.
Groot Nieuws in Bethlehem; nieuw leven in een kribbe
Jozef ging met Maria zijn aanstaande vrouw die zwanger was naar Bethlehem, de stad van David van wie hij afstamde, om zich daar te laten inschrijven. Er was voor hen geen plek meer in de herberg en dus bracht Maria haar eerste kind ter wereld in een stal vol dieren en legde hun baby in een voerbak. Niet lang daarna werden de herders in het veld over deze wonderlijke geboorte geïnformeerd door aartsengel Gabriël en werden ze omringd door het stralende licht van de Heer en later zelfs van een heel engelenkoor dat zingt: Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft. Vrede en liefde, daar gaat het om in het kerstverhaal. Goddelijk licht dat komt uit de hoogste hemel waar we ons eigenlijk geen voorstelling van kunnen maken en dat inbreekt in de menselijke werkelijkheid om het leven goed, heel, warm te maken. Wow!
Hoe landt dit verhaal in de wereld eind 2024?
Zomaar, zonder slag of stoot? Als ik om me heen kijk, mijn oor te luisteren leg bij de media en ook in mezelf kijk, dan zie en hoor ik overal strijd, oorlog, onvrede. Ik betrap me er zelfs op, dat ik me afsluit voor al dat negatieve nieuws. Het is te veel, ik kan het gewoon niet meer een zinnige plekplek geven. De vernietigende krachten zijn inderdaad enorm op dit moment. Het experiment aarde met zijn biologische, psychische en ook spirituele leven dreigt te mislukken. Valt het tij überhaupt nog te keren? Ik denk het wel, maar dan moeten we wel voorbij de bekende denkpatronen, machts- systemen en tradities durven denken. Ik bedoel ik ben niet zo bang dat we onze partners of kinderen gaan oppeuzelen. Dat soort primitieve neigingen in de natuur hebben wij met heel veel taboes, regels, wetten en tradities op een effectieve manier dichtgetimmerd. Maar kennelijk is dat niet genoeg. We hebben nog steeds de wereldvrede niet kunnen realiseren. De strijd zit dieper en vindt plaats in ieder mens, omdat we toch deel blijven uitmaken van de natuur met z’n scheppende en vernietigende krachten.
Logisch ook dat op dit moment van klimaatverandering, en de diverse oorlogen de angst voor vernietiging weer zo opspeelt. Vechten voor zelfbehoud vanuit de angst die in ons is gekropen zorgt voor strijd over op alle fronten: strijd tussen mannen en vrouwen, strijd tussen lichaam en ziel, strijd voor het recht van de sterkste, strijd tussen religies, volkeren, culturen. Kan het vertrouwen in een goede schepping hersteld worden? Kan het experiment aarde met z’n biologische, psychische en spirituele leven nog slagen? Ik denk het wel, maar dan moeten we wel voorbij de veilige en zekere patronen en tradities ook in ons eigen hart durven kijken. En zou daar misschien dat Grote Nieuws, dat Goddelijk Licht, uit de hoogste hemelen ook nog iets kunnen uitrichten?
Het Goddelijk Licht wil zich met ons verbinden
Maria werd ongehuwd zwanger, en werd daarover geïnformeerd door de aartsengel Gabriël, die met het Grote Nieuws uit de hoogste hemel inbrak in onze menselijke werkelijkheid. Dat Nieuws van het Goddelijke Licht uitte zich als een liefdevolle verbindende energie. En dat gaf vertrouwen, en hartsverbinding aan deze man en vrouw – Jozef en Maria – waarmee ze alle tegenkrachten konden overwinnen, elkaar en hun kind konden accepteren en liefhebben. In deze liefdevolle gemeenschap is een stal een bruidssuite en kraamkamer tegelijk, een kribbe een hemelbed, de os en de ezel gastvrije metgezellen en de engelen boodschappers van een nieuwe orde. Iedereen in dit verhaal vaart er wel bij, en dat in een nieuwe werkelijkheid die we ons nog nauwelijks kunnen voorstellen, maar die zeer tot onze verbeelding spreekt en die ook in ons kan groeien. Een werkelijkheid waarin de angst is verdwenen en alle leven met liefdevolle zorg wordt omringd.
Stel je toch eens voor dat we allemaal gaan leven vanuit vertrouwen en zonder angst, dat we er gewoon vanuit gaan dat we na onze dood ook wel ergens terecht kunnen in dit onmetelijke universum, dat we gewoon deel uit maken van de natuur met al z’n dubbelheid maar geen strijd meer hoeven voeren voor ons bestaansrecht, dat we elkaar gaan respecteren en waarderen als unieke en gelijkwaardige mensen, dat we zorg voor de aarde gaan dragen in een economie waarin iedereen genoeg heeft. Stel je voor wat dat gaat doen in ons familieleven, onze gezinnen, onze vriendenkring, in ons geestelijke leven. Leven als heel en geheeld mens in liefdevolle gemeenschap met alles wat is en leeft. Daar vaart iedereen wel bij. En volgens mij is dat het uiteindelijke doel van de schepping.
Gaat het slagen? Jazeker, want het Grote Nieuws is dat de liefde van de Allerhoogste God de verbinding met alles is wat leeft. En omdat zijn vriend aartsengel Gabriël met dat licht dwars door al onze menselijke patronen heen breekt, straalt het licht in de duisternis, tot in het diepst van je hart, tot aan de uiteinden der aarde
Ik wens u allemaal een Gezegende Kerst!
ds. Jacob Meinders